سقف متحرک برقی، سازهی جدیدیست در حوزهی معماری سقفهای متحرک که با زدن دکمهای باز و بسته میشود. مدل قدیمیتر سقف متحرک که هنوز هم کاربرد بسیاری دارد، سقف متحرک اهرمی است که برای سقفهای کوچکتر کاربرد دارد.
سقف متحرک سه نوع مختلف آلومینیومی، شیشهای و پارچهای دارد که با توجه به کاربردی که لازم است، انتخاب میشود. سقف متحرک در مکانهای بسیاری مورد استفاده قرار میگیرد؛ در بالکن خانهها، حیاط، جلوی مغازه، فضای روباز کافه یا رستوران، استخر روباز و … .
استادیومهای ورزشی یکی از مهمترین مکانهایی هستند که به سقف متحرک برقی نیاز دارند. از زمانی که سقف متحرک برقی اختراع شد و به کمک استادیومهای ورزشی آمد، دیگر آب و هوای نامناسب، مانعی برای لذت بردن از مسابقات ورزشی نیست.
سقفهای متحرک برقی، هنگام بارش برف و باران یا تابش مستقیم آفتاب داغ در هنگام بازی، جمع میشوند و برای بازیکنان و تماشاگران لذت تماشای فوتبال را در هر شرایطی به وجود میآورند.
در گذشته استادیومهای ورزشی بدون سقف متحرک ساخته میشدند و این سبب میشد که علاوه بر تحت تاثیر قرار گرفتن مسابقات از شرایط جوی، شرایط چمن ورزشگاه نیز وضعیت مناسبی نداشته باشد. به همین دلیل بعضی از ورزشگاهها از چمن مصنوعی استفاده میکردند.
اما چمن مصنوعی خطر مصدومیت را برای بازیکنان بالاتر میبرد و کیفیت بازیها را کم میکرد. با وجود سقف متحرک برقی، دیگر میتوان دمای ورزشگاه را تنظیم کرد، در مواقع لازم به چمنها نور کافی رساند و در شرایط آب و هوایی نامناسب نیز سقف را پوشاند.
در این مطلب تعدادی از ورزشگاههای بزرگ جهان را که با سقف متحرک برقی پوشانده شدهاند، به طور مختصر معرفی میکنیم.
Skydome
Skydome در 1989 در تورنتو افتتاح شد و اولین ورزشگاهی بود که سقف متحرک برقی داشت. سقف این ورزشگاه دارای چهار صفحهی فولادی است که با سرعت ۲۱ متر در دقیقه در امتداد طول حرکت میکند و بیست دقیقه زمان میبرد تا کاملا باز یا بسته شود. هنگام بسته شدن سقف، ۷۲ عدد موتور برای حرکت پانلها کار میکنند.
Diamondbacks Major League Baseball ، Bank One Ballpark ، یا “BOB”
این استادیوم ورزشی در 1998 افتتاح شد و مورد استقبال زیادی قرار گرفت چرا که در گرمای آتشین صحرای آریزونا، استادیومی که سقف متحرک داشته باشد و در روزهای معتدل باز باشد و در گرمای شدید تابستان بسته شود وتهویهی خنک کنندهای در استادیوم فعال شود، بسیار در کیفیت و میزان مخاطب مسابقات ورزشی این شهر اهمیت داشت. سقف بانک وان از سیستمی مشابه پل کشویی استفاده میکند. یک جفت موتور 200 اسب بخاری با استفاده از چهار مایل کابل از طریق سیستم قرقره، پانل های سقف را باز و بسته میکنند.
Safeco Field
استادیوم Safeco در 1999 در سیاتل ساخته شد. سقف Safeco به سه پانل مستقل ساخته شده از یک تخته نازک گچی و الیاف شیشه تقسیم شده است. یک پوست ضد آب پنلها را میپوشاند. سه پنل به صورت پلکانی کمک میکنند تا سقف باز شده و از زمین بازی دور شود. برق توسط کابلهای بزرگی تامین میشود که با باز و بسته شدن سقف به داخل و خارج جمع میشوند. باز و بسته شدن سقف با سرعت ۹ متر در دقیقه انجام میشود و حدود ۱۰ تا ۲۰ دقیقه طول میکشد.
Enron Field
این ورزشگاه در سال ۲۰۰۰ در هوستون افتتاح شد. سه پنل با ارتفاع ناهموار دارد که به طور کامل از بالای زمین خارج میشوند. حتی دیوارهای شیشهای از یک طرف ورزشگاه جمع میشوند تا به توپهای بیسبال اجازه داده شود از ورزشگاه خارج شوند. شصت موتور الکتریکی با ۷.۵ اسب بخار قدرت، 140 چرخ 91 سانتی متری فولادی را سوار میکنند تا روی خطوطی در ضلع شرقی و غربی ورزشگاه حرکت کنند. باز و بسته شدن آن بین 12 تا 20 دقیقه طول میکشد.
Reliant
ورزشگاه Reliant هوستون در 2003 افتتاح شد. به دو پنل تقسیم میشود که در وسط ورزشگاه باز میشود. پنلها از فایبرگلاس شفاف با روکش تفلون ساخته شدهاند. پنلها بر روی ریلهایی با سرعت حدود 10 متر در دقیقه حرکت میکنند.
سقفهای جمعشونده واقعاً شگفتیهای معماری مدرن هستند. آنها طوری طراحی شدهاند که پانلهایی را که میلیونها پوند وزن دارند، در چند دقیقه جابجا میکنند. با این کار آنها تجربه جدیدی در بازیهای بیسبال و فوتبال به طرفداران میدهند. با توجه به محبوبیت آنها، به احتمال زیاد ما شاهد جایگزینی بسیاری از این استادیومها با استادیومهای قدیمی خواهیم بود.